Cieszyński zamek i dwór
książęcy były świadkami niejednego zdarzenia. W ciągu kilkuset
lat przewinęło się tutaj wiele znamienitych osób i koronowanych
głów Europy. Miejsce to przez wieki było „centrum dowodzenia”
Księstwem Cieszyńskim. Niejednokrotnie też podejmowano w
cieszyńskich murach zamkowych decyzje mające niebagatelny wpływ na
losy Europy. Dziś, kiedy spacerujemy po wzgórzu zamkowym, trudno w
to uwierzyć, widząc wieżę, rotundę i kilka wystających z ziemi
kamieni. Jednak w XVI wieku, w jednej z komnat tego zamku odszedł do
wieczności syn króla czeskiego, Wiktoryn. Dlaczego akurat w
Cieszynie?
 |
| Gotycka rezydencja Piastów cieszyńskich |
Wiktoryn był synem
Jerzego z Podiebradów, jedynego czeskiego króla, który nie
pochodził z dynastii panującej, a z rzesz czeskiej szlachty. Matką
Wiktoryna była Kunhuta ze Šternberka, wywodząca się ze starego
czeskiego rodu rycerskiego. Urodził się 29 maja 1443 roku w
Podiebradach. Jego pierwszą żoną była Małgorzata, córka Hynka
Ptáčka z Pirkštejna. Z tego małżeństwa urodziła się
córka Joanna, która została wydana za mąż za Kazimierza II,
księcia cieszyńskiego. Drugą żoną Wiktoryna została Zofia,
księżniczka cieszyńska, córka księcia Bolesława II. Oba
małżeństwa były przypieczętowaniem sojuszu Piastów cieszyńskich
z husyckim rodem Podiebradów.
 |
| Herb rodu Podiebradów |
W 1459 roku, w wieku
szesnastu lat, został podniesiony do godności księcia Świętego
Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego i w tym samym roku został
hetmanem Moraw. W 1465 roku na zamku Zielona Góra zawiązała się z
inicjatywy Zdeňka ze Šternberka tzw. Unia Zielonogórska, czyli
związek katolickiej szlachty czeskiej mający na celu obalenie
husyckiego króla Jerzego z Podiebradów. Wtedy też Wiktoryn został
mianowany dowódcą wojsk królewskich, osiągając liczne zwycięstwa
w Czechach i na Śląsku. Podczas wyprawy wojennej do Austrii
natrafił na potężnego przeciwnika – Macieja Korwina, który
przybył z pomocą cesarzowi Fryderykowi. W 1469 roku Wiktoryn został
pojmany przez wojska Korwina i więziony na zamku w Trenczynie, a
później w Wyszehradzie. W niewoli został zmuszony do konwersji na
katolicyzm. W 1485 roku, pod groźbą użycia siły, syn króla
czeskiego został zmuszony do oddania swych dóbr w Opawie i Kłodzku
w zamian za dobra położone w Słowenii.
Po śmierci Macieja
Korwina w 1490 roku postanowił odzyskać utracone dobra. Niestety,
następca Korwina na tronie czeskim – Władysław II Jagiellończyk
nie zgodził się na to, obawiając się zapewne powrotu Wiktoryna na
arenę polityczną Królestwa Czech. Pozbawiony dziedzictwa i
godności syn czeskiego króla znalazł azyl u swojego zięcia
Kazimierza II cieszyńskiego. Najprawdopodobniej Wiktoryn przebywał
na cieszyńskim zamku niecałe 10 lat, usiłując odzyskać dawne
wpływy. Zmarł 30 sierpnia 1500 roku na zamku w Cieszynie w bliżej
nieznanych okolicznościach. Prawdopodobnie został otruty na zlecenie Jagiellonów, którzy obawiali się wpływów Wiktoryna. Jego ciało przewieziono do Opawy i tam
złożono w kościele Ducha Świętego. W 1558 roku przewieziono
natomiast szczątki wszystkich Podiebradów do rodowej krypty w
kościele Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny w Kłodzku,
gdzie spoczywają do dziś.