Flaga jako element promocji regionu

Na temat flag państwowych i regionalnych można by pisać wielotomowe prace naukowe. Istnieją jednak flagi, których współcześnie podobno wcale nie powinno być — flagi państw i regionów historycznych. Próżno ich szukać na obecnych mapach politycznych Europy... Tak jest na przykład z flagą Księstwa Cieszyńskiego. Prawa strona na jej widok dostaje białej gorączki, dopatrując się w jej obecności wszelakich niebezpiecznych ideologii. Zaś lewa strona pokrzykuje, że flaga ta razem z całą spuścizną historyczną naszego regionu powinna być zamknięta w gablotach regionalnych muzeów, gdyż nie wpisuje się w szeroko pojmowany obraz nowoczesności. Obie opcje posiadają jeden wspólny element, czyli niechęć do promowania książęcej historii naszego regionu, uważając to za zbędne czy nawet współcześnie niepotrzebne... Nie będziemy tutaj jednak nad nimi utyskiwać. Należy odpowiedzieć im pełnym politowania uśmiechem, wznieść głowę ku niebu i rzec: Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią...

Z Bożą pomocą zwyciężymy mury — tak brzmiała dewiza ostatniego piastowskiego księcia cieszyńskiego Fryderyka Wilhelma. I przez pryzmat tych słów należy patrzeć w przyszłość. A mury runą, runą, runą i pogrzebią stary świat!, jak śpiewał niegdyś Jacek Kaczmarski. Taka oto drobna dygresja.

W dzisiejszym artykule zabiorę Was zatem w podróż po Europie. Tej Europie, której już nie ma, ale jej elementy w postaci prastarych symboli i flag doskonale odnajdują się we współczesnym świecie turystycznego marketingu. Pierwszym z regionów jaki odwiedzimy to szwedzka prowincja Skania.

Flaga Skanii (w środku)

Powiewająca na wietrze flaga Skanii

W 1902 roku z prywatnej inicjatywy historyka Mathiasa Weibulla odtworzono, a raczej stworzono od podstaw, flagę Skanii, dostosowując ją do nordyckiej tradycji flagowej. Na czerwonym płacie materiału znajduje się złoty krzyż. Flaga bezpośrednio nawiązuje do średniowiecznej historii regionu, który wtedy należał do Królestwa Danii. Od 1658 roku jest częścią Szwecji, jednak pomimo upływu kilku stuleci zachował swoją odrębność kulturową. Historię budowania marki turystycznej w oparciu o flagę Skanii krótko przedstawił w jednej ze swych prac Orvar Löfgren, znany szwedzki etnolog. Początkowo flaga była wykorzystywana sporadycznie wyłącznie przez osoby prywatne. Pierwsza i druga wojna światowa doprowadziły do jej zapomnienia. Flaga powróciła jednak w latach 60. i 70. XX wieku jako turystyczna marka regionu i zarazem symbol dumy mieszkańców Skanii. Ta sytuacja wywołała falę kontrowersji. Jedni uważali flagę Skanii za przejaw buntu, inni orzekli, że to głupia inicjatywa, a jeszcze inni twierdzili, że jest przykładem prowincjalnej arogancji mieszkańców Skanii. Z czasem kontrowersje wokół flagi Skanii umilkły. Dzięki prowadzonej przez Unię Europejską polityce regionów flaga stała się dziś wyróżnikiem Skanii, a w szczególności jej wyjątkowej historii i kultury. Jest elementem promocji turystycznej, ale także używają jej osoby prywatne chcące podkreślić swoją ekskluzywną tożsamość. Dziś flagę Skanii można spotkać na terenie całego regionu, szczególnie w okresie regionalnych świąt takich jak Święto Flagi Skanii. Powiewa ona wtedy dumnie w towarzystwie flagi Szwecji i nikomu to nie przeszkadza. Kolorystykę flagi Skanii doskonale wykorzystują też regionalne przedsiębiorstwa turystyczne i nie tylko.

Flaga Najjaśniejszej Republiki Weneckiej (na pierwszym planie)

Flaga Najjaśniejszej Republiki Weneckiej na jednym z balkonów

Z chłodnej północy przenieśmy się teraz w nieco cieplejsze rejony — do Wenecji. Miasto, które słynie ze swych kanałów, gondoli i karnawału, a w szczególności masek. Mało kto pamięta, że u podstaw tej rozpoznawalnej na całym świecie marki turystycznej, jaką stała się Wenecja, stoi flaga. Flaga Najjaśniejszej Republiki Weneckiej, a więc państewka nieistniejącego już od 220 lat. Najjaśniejsza Republika Wenecka trwała pod różnym statusem formalnym przez jedenaście wieków, zanim została włączona w 1797 roku do Austrii. Flaga Wenecji jest dziś powodem do dumy z nietuzinkowej historii i odrębnej kultury jej mieszkańców. To właśnie dlatego została wskrzeszona po prawie 200 latach niebytu pod koniec XX wieku i dziś stanowi element szeroko rozumianej promocji.


Flaga Republiki Florenckiej (z prawej) na jednym z balkonów

Jedno z lokalnych świąt podczas, którego niesiony jest sztandar Republiki Florenckiej

Pozostaniemy jeszcze w słonecznej Italii, ale przeniesiemy się na jej zachodni brzeg. Tam rozciągają się malownicze wzgórza Toskanii, na których mienią się w słońcu dojrzewające winogrona. Zagościmy więc we Florecji, obecnej stolicy Toskanii, a kilka wieków temu stolicy Republiki Florenckiej. Republika Florencka była istniejącym w latach 1115–1537 miastem-państwem, które w 1531 roku zmieniono w Księstwo Florencji, a w 1569 przekształcono w Wielkie Księstwo Toskanii, zniesione oficjalnie w 1859 roku. Na przykładzie Florencji można, po raz kolejny, wskazać możliwość budowania marki miasta w oparciu o nieistniejące od sześciu wieków państwo. Odtworzona flaga Republiki Florenckiej również powiewa na wielu budynkach współczesnego miasta począwszy od hoteli i restauracji, poprzez prywatne domy, a na budynkach administracji publicznej skończywszy. Elementy heraldyczne dawnej Republiki Florenckiej, czyli czerwona lilia w srebrnym (białym) polu, pojawiają się podczas wielu lokalnych imprez nawiązujących do tradycji i historii miasta.

Flaga Księstwa Sabaudii

W przypadku Skanii, Wenecji i Florencji mamy do czynienia z flagami odtworzonymi, wydobytymi z mroków historii w celach promocyjnych. Flagami dawno już nieistniejących państewek czy regionów historycznych, które doskonale odnalazły się we współczesnym świecie. Choć takich miejsc jest znacznie więcej, to postanowiłem wybrać te trzy, gdyż wydają się być najbardziej charakterystyczne. W Europie mamy jednak też sporo regionów, gdzie symbole, a w szczególności flagi dawnych państw, zostały zaadaptowane jako symbole współczesnej administracji. Pełnią one jednak dwie funkcje: oficjalną i marketingową. Takim przykładem jest choćby flaga Księstwa Sabaudii na pograniczu francusko-włoskim. W pierwszym rzędzie jest to flaga dzisiejszego regionu Francji (część włoska oficjalnie używa innej flagi). Natomiast w marketingu, szczególnie kiedy powiewa nad wieżami sabaudzkich zamków, pełni ona swoją pierwotną funkcję flagi Księstwa Sabaudii (i w tym znaczeniu łączy ona część francuską i włoską). Księstwo Sabaudii istniało w latach 1416–1860 i stało się motorem napędowym do zjednoczenia Włoch. Po ponad 150 latach flaga Księstwa Sabaudii znów powiewa po obu stronach granicy, ukazując jedność podzielonego przed laty regionu. We Francji jest ona oficjalnym symbolem administracyjnym, a we Włoszech elementem nawiązującym do dawnych dziejów regionu.

Dumnie powiewająca flaga Księstwa Cieszyńskiego

Odtworzona flaga Księstwa Cieszyńskiego znajduje się zaledwie na początku tej drogi, którą przebyły inne zaprezentowane tutaj regiony. Choć jest flagą starego księstwa o kilkusetletniej, odrębnej historii i tradycji, to w europejskim ogródku flagowym zaledwie raczkuje. Czy będzie ona podobnie jak flagi Skanii, Najjaśniejszej Republiki Weneckiej, Republiki Florenckiej czy nawet Księstwa Sabaudii elementem jednoczącym region i rozpoznawalnym na świecie? Zauważona już została, ale to, jak długo będzie trwało zanim z wieku dziecięcego przejdzie w wiek dojrzały, zależy wyłącznie od nas samych — mieszkańców regionu.






---
W związku z licznymi pytaniami o możliwość zakupu flagi Księstwa Cieszyńskiego doklejam linka do strony sprzedażowej :) 
http://ksiestwocieszynskie.com/pl/ksiestwo-cieszynskie-duchy-of-teschen-tesinske-knizectvi-herzogtum-teschen/#flags-duchy