Święty Patryk na cieszyńskiej ziemi?

Dziś Irlandczycy obchodzą słynny St. Patrick’s Day, czyli Dzień Świętego Patryka, patrona Irlandii. Wszyscy zakładają zielone ubrania i wypijają litry Guinnessa. No tak, ktoś pewnie zaraz zada pytanie, co ma z tym wspólnego Księstwo Cieszyńskie? 


Herb rodu Taaffe z Carlingford

Otóż wszystko za sprawą irlandzkiego rodu szlacheckiego hrabiów Taaffe z Carlingford, który nabył w XVIII wieku liczne majątki na terenie Księstwa Cieszyńskiego leżące pomiędzy Frysztatem a Ostrawą. Dziś w miejscowościach Frysztat i Lutynia Dolna stoją figury tego świętego, są one jedynymi w Czechach. Biorąc pod uwagę Księstwo Cieszyńskie jako całość, możemy powiedzieć, że ani w Polsce ani w Czechach nie ma figur św. Patryka, co sprawia, że nasze księstwo staje się bardziej wyjątkowe i atrakcyjne pod względem ciekawostek, które tak pasjonują odwiedzających nas turystów.

Herb rodu Taaffe w Lutyni Dolnej

Pierwszym przedstawicielem rodu Taaffe z Carlingford w Cesarstwie Austrii był Franciszek Taaffe, trzeci hrabia z Carlingford, czwarty wicehrabia z Corren i czwarty baron z Ballymote. Pełnił on wysokie funkcje w armii austriackiej, był przyjacielem cesarza Austrii i księcia cieszyńskiego Ferdynanda III, a później też Karola IV Lotaryńskiego. Franciszek Taaffe był synem Teobalda Taaffe, pierwszego hrabiego z Carlingford. Studiował w Ołomuńcu na Morawach. Zmarł bezpotomnie, jednak inni członkowie rodu Taaffe osiedlili się w Księstwie Cieszyńskim. 

Figura św. Patryka przed kościołem w Lutyni Dolnej

Do Księstwa Cieszyńskiego przybywa w 1740 roku Mikołaj Taaffe, hrabia z Carlingford. Do ucieczki z rodzinnej Irlandii zmusiły go wojny religijne pomiędzy katolikami a anglikanami. W 1748 roku kupuje frysztackie państwo stanowe. Mikołaj Taaffe wraz z żoną Marią von Spindler ufundowali budowę kościoła św. Jana Chrzciciela w Lutyni Dolnej. Do dziś tą fundację upamiętniają herby rodowe małżonków we wnętrzu kościoła i stojąca przed nim figura św. Patryka, datowana na rok 1749. 

Figura św. Patryka przed kościołem we Frysztacie

Druga z figur św. Patryka, niemal identyczna, pochodząca również z 1749 roku, także ufundowana przez Mikołaja Taaffe z Carlingford stoi do dnia dzisiejszego przed kościołem Podwyższenia Świętego Krzyża we Frysztacie. Kamienna figura przedstawia św. Patryka w ornacie biskupim z uniesioną ręką na znak błogosławieństwa.

Obie figury zostały wzniesione ku czci św. Patryka, który jest najważniejszym świętym w Irlandii. W Księstwie Cieszyńskim, figury były zapewne obiektem kultu wyłącznie hrabiowskiego rodu Taaffów z Carlingfordu i ich dworu. Niemniej jednak stanowią one dzisiaj niebywałą ciekawostkę w historii naszego regionu i po raz kolejny dowodzą jego wielokulturowości.